İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS) Diyeti

İrritabl bağırsak sendromunun teşhisi konmuşsa ve önlem amaçlı tedavi planlanıyorsa mutlaka doktorunuzun söylediklerini uygulamalısınız çünkü irritabl bağırsak sendromu devam ettiği müddetçe günlük yaşamınızın kalitesi düşecek ve kendinizi sürekli rahatsız hissedeceksiniz.

Hastalığın sindirimle ilgisi olmasından dolayı yeme içme alışkanlıkları daha önemli bir hal alıyor.

İrritabl bağırsak sendromu rahatsızlığınız varsa kendi başınıza çözüm üretmeye çalışmak yerine bir beslenme uzmanından yardım alabilir; dikkat etmeniz gerekenleri öğrenebilir ve hayatınızı daha kaliteli hale getirebilirsiniz.

İrritabl bağırsak sendromu, beslenme düzeninde değişiklikler yaparak çoğu zaman çözüme kavuşturulur. Bunun için doktorunuz size diyet önerirse harfiyen uygulamanız gerekiyor ki rahatsızlığınız ortadan kalkabilsin.

İrritabl Bağırsak Sendromu Nedir?

Kalın bağırsak duvarındaki kaslar ve sinirlerin aralarındaki iletiminde düzensizlikler ve bozukluk olması, bağırsak hareketlerindeki anormal durum irritabl bağırsak sendromu olarak isimlendirilmektedir.

Kısaca İBS olarak da anılır ve doğrudan sindirim sistemiyle ilgili bir rahatsızlıktır. Bağırsak dışkılama yapabilmek için dengeli hareketler yapamamakta ve kişide şişkinlik, karında ağrı, dışkı kıvamının rahatsız edici olması gibi sorunlar ortaya çıkabiliyor.

İrritabl Bağırsak Sendromu Belirtileri ve Tedavisi

İrritabl bağırsak sendromunda belirtiler yoğun bir şekilde hissedilebilirken bazen de hafif olduğu için anlaşılması zor olabilir.

Eğer hızla kilo kaybediyorsanız; karnınızda sürekli şişlik hissediyorsanız, kanlı dışkılama varsa, özellikle gece yoğunlaşan yoğun karın ağrıları varsa İBS’den şüphelenilir ve gerekli tetkikler yapılır.

Sindirim sistemi kişinin yediği içtiği her şeyden olumlu ya da olumsuz etkilenir. İBS hastalığını olanlar, yedikleri içtikleri besinlerden daha kolay ve fazla etkilenebilirler çünkü bağırsak hassas durumdadır.

İBS tedavisinde en önemli adım beslenme düzenidir. İrritabl bağırsak sendromu beslenme ile yakından ilişkili olduğundan; düzen bir uzmanla beraber oluşturulmalıdır.

Tedavide ayrıca kişinin rahatlamasına yardımcı olacak ilaçlara da yer verilebilir. Gaz, kabızlık ya da ishal gibi rahatsızlıklarda tıbbi destek gerekli olacaktır.

Tedavi planlanırken diyetisyen desteği alınması önerilir. İrritabl bağırsak sendromu diyetisyen ile birlikte planlanan beslenme düzeninden çıkılmadığı sürece rahatsız edici olmayacaktır.

Tedavi için söylenen önerileri dikkate almadığınızda rahatsızlıkların tekrarlamaya başladığını fark edebilirsiniz.

İrritabl Bağırsak Sendromunda Beslenmenin Önemi

İBS ile beslenme ilişkisi önemli olduğu biliniyor ama İBS ile beslenmenin nasıl bir ilişkisi olduğunu da bilmek gerekiyor.

Beslenme değişikliklerinin hastalığı nasıl hafifletebileceğini öğrenirseniz; hayatınızda yapacağınız değişiklikleri daha net görebilirsiniz.

Ağır karbonhidrat içeren birçok besinde şeker anlamına gelen sakkarit bulunuyor. Ayrıca yine aynı grup besinlerin bazılarında polioller adı verilen daha düşük kaloriye sahip tatlandırıcılar bulunabiliyor. Tüm bunlar tüketildiğinde irritabl bağırsak sendromunun kötüleşmesine, şikayetlerin yoğunlaşmasına neden olabiliyor.

Besin gruplarının iki farklı çalışma sistemi vardır. İlkinde bağırsaklara daha fazla sıvı çekerek ishale neden olabilir ve kişiyi ağrıyla beraber aşırı rahatsız edebilirler.

İkinci sistemde bağırsakta doğal olarak bulunan bakterilerin yediğiniz besinlerden etkilenerek çürümesi, gaz oluşturması ve oluşan gazın bağırsak dokusunu fazlaca germesidir.

Her iki durumdan da anlaşılabileceği gibi yediğiniz içtiğiniz her şey bağırsakları bu şekilde etkiliyor ve İBS belirtilerinin ortaya çıkmasına neden oluyor. Tam da bu nedenle irritabl bağırsak sendromu diyeti büyük önem arz ediyor.

İrritabl Bağırsak Sendromu ve FODMAP Diyeti Nedir?

İBS sendromu için faydası kanıtlanmış, sakkarit ve polioller bakımından fakir beslenme biçimi FODMAP’dir. Diyette günlük ve öğünlük ne yiyeceğinizin verilmesi söz konusu değil.

Sadece yasaklı besinler ve serbest besinler yer alıyor ve böylece kendi düzenini bu İBS yemek listesine göre kurabiliyorsunuz.

İrritabl barsak sendromu diyet tedavisi tam olarak bu oluyor ama diyetisyene gittiğinizde dilerseniz günlük ve öğünlük yemek programınızı da oluşturmanız mümkün. Böylece daha düzenli ve dengeli bir beslenme programına sahip olabilirsiniz.

FODMAP Diyeti Nasıl Yapılır?

FODMAP diyetinin uygulaması oldukça basittir ve herkesin evinde bulunan sıradan gıdalarla uygulanabilir. Diyete başladığınızda kararınızı net olarak vermiş olmalısınız ve diyetinizi asla yarım bırakmamalısınız.

Birkaç gün içinde rahatsızlıklarınızın son bulduğunu görebilirsiniz. Diyette öncelikle yüksek FODMAP içeren besinleri hayatınızdan çıkaracaksınız. 14 gün boyunca bu tür besinleri tüketmeyeceksiniz ve iki hafta sonrasında her gün bir adet artırarak beslenme listenize yüksek FODMAP içerikli besin ekleyeceksiniz.  Yine de yüksek FODMAP içerikli besinleri aşırı tüketmeye çalışmanızda fayda var.

Yüksek FODMAP Besinler

Meyvelerden böğürtlen, kayısı, incir, hurma, kiraz, armut, elma, şeftali ve karpuz; sebzelerden enginar, brokoli, lahana, kuşkonmaz, pancar, mantar, soğan, bezelye, bamya, karnabahar; süt ürünlerinden süt, taze peynirler, yoğurt, dondurma, peynir altı suyu; tatlandırıcı grubundan bal, mısır şurubu, sorbitol, manitol yüksek FODMAP içerikli besinlerdir.

Düşük FODMAP Besinler

Meyvelerden üzüm, limon, kivi, greyfurt, muz, mandalina, portakal, kavun, çilek ve ahududu; sebzelerden ıspanak, turp, patates, havuç, yeşil soğan, domates ve kabak; süt ürünlerinden sert peynirler ve laktoz içermeyen süt ürünleri; tatlandırıcı grubundan stevia ve yapay tatlandırıcılar düşük FODMAP içeren besinlerdir.

İrritabl Bağırsak Sendromu Olanlara Beslenme Önerileri

Bağırsaklara zarar verebilecek aşırı yağlı yiyeceklerden, hazır gazlı içeceklerden, karışımı belli olmayan et ürünlerinden uzak durmanızda fayda var. Ayrıca tam anlamıyla düzelme gerçekleşene kadar dışarıda içeriğini bilmediğiniz gıdalardan da uzak durmalısınız.

Yemeklerinizi ızgara ya da buğulama yöntemleriyle pişirerek besinlerin içeriklerini korumaya özen gösterin. Bir besini tükettiğinizde rahatsızlık hissederseniz; o besini de tüketilmeyecek gıdalar arasına alın ve kendinizi dinlemeye devam edin.

Doktorunuzla görüşerek irritabl bağırsak sendromu bitkisel tedavisi konusunda da bilgi alabilirsiniz. İyi gelen bitkileri beslenme programınıza destek olarak kullanabilirsiniz.

İrritabl Bağırsak Sendromu Olanların Dikkat Etmesi Gerekenler

İBS hastalığına sahipseniz; günlük yaşamınızda birçok şeyi değiştirmeniz gerekiyor. Öncelikle stresten uzak durmalı; uyku düzeninizi mutlaka oluşturmalısınız.

Enfeksiyon hastalıklarında elbette antibiyotik kullanılmalı ama doktorun uygun görmediği durumlarda bile reçetesiz temin ederek antibiyotiğe sarılmamalısınız. Antibiyotik bağırsakları olumsuz etkilediğinden İBS belirtilerinizi yoğunlaştırabilir.

Alkol ya da sigara kullanıyorsanız; onlarla vedalaşmalı ve yaşamınızın geri kalanını sağlıklı yaşamaya odaklamalısınız.

El, ağız temizliğine dikkat etmeli; midenizi enfeksiyonlara karşı korumalısınız. Tüm bu önerilere ilaveten laktobasilus plantarum içerikli probiyotik kullanabilirsiniz. Hekiminize danışarak D vitamini takviyesi alabilirsiniz çünkü D vitamini eksikliği İBS’yi ciddi oranda tetiklemektedir.

Günlük yaşantınızdaki bu değişikliklere ek olarak yemek yeme alışkanlıklarınızı da değiştirmelisiniz.

Yemek yerken acele etmemeli; sindirimi ağzınızda halletmelisiniz. Uzunca çiğneyip yavaş yavaş yerseniz; bağırsaklarınız daha iyi olacaktır. Öğünlerinizi azar azar ve sık sık olacak şekilde düzenlerseniz; bağırsak, mide rahatsızlıklarının önüne geçebilirsiniz.

Lifli besinlerden, düşük FODMAP olanları tercih ederseniz bağırsak sağlığınız için daha iyi olacaktır.

Gerek diyet süresince gerekse sonraki zamanda yeterli miktarda su içtiğinizden emin olun. Günde en az 2,5-3 litre suyu yavaş yavaş ve yudumlayarak içmeye çalışın.

Egzersiz herkes için oldukça önemli ve faydalı ama huzursuz bağırsaklar için daha gerekli. Yaptığınız egzersizler, vücut dengenizi koruyacağından, kilo artışını engelleyeceğinden dolaylı olarak da olsa İBS hastalığına olumlu faydası olacaktır.

İBS teşhisi konulduktan sonra vakit kaybetmeden gerekli değişiklikleri yapın ve gazlı içeceklerle de vedalaşın. Bu durumda maden suyu, soda, meyveli sodalar, asitli içecekler rahatsız edici olacağından bırakmanız gereken içeceklerdir.